O nama

Narodi Bosne i Hercegovine i Mađarske svoje prve sustrete bilježe još na početku 13. vijeka, u vrijeme srednjovjekovne bosanske države i Ugarske i Mađarske. Kao u srednjovjekovnim kraljevinama njijhova istorija u tim vjekovima gusto je isprepletena. Bilo da se radilo o osvajačkim ratovima mađarskih kraljeva na BiH, bilo da se radilo o brakovima bosanskih i ugarskih (mađarskih vladara), plemića i drugih, obje zemlje su u srednjem vijeku imale jake veze. Sigurno je da je u tim vremenima ostajalo u BiH mnogo mađarskih vojnika, plemića, trgovaca. Mađarsko-bosanski kontakti prekinuti su osmanlijskim osvajanjem Bosne i njenim priključenjem Osmanlijskom carstvu. Ponovne veze Mađara i naroda BiH oživljene su 1878. godine kada je BiH potpala pod Austrougarsku vlast. Nova vlast radila je mnogo na industrijalizaciji zemlje, odnosno izgradnji željeznica, poštanskih veza, otvaranju rudnika, kao i pilana za obradu drveta. Jasno je da se zbog svih ovih novina u BiH ubrzo pojavila velika potreba za stručnim radnicima, koji bi znali da rade ove nove poslove. Veliki broj nezaposlenih stručnih radnika, rudara, drvosječa i činovnika, kao i siromašnih seljaka, preselili su se u BiH sa svih teritorija monarhije, pa i iz Mađarske. Mađari su ponajviše došli iz Bukovine (istorijska pokrajina na sjevernom podnožju Karpata, koja je u to vrijeme bila u sastavu Rumunije), okoline Sente, kao i iz same Mađarske. Najbrojnije naseljavanje Mađara u BiH zabilježeno je u periodu od 1900. do 1910. godine. Starosjedilačko stanovništvo je sve te doseljenike duhovito nazivalo „kuferašima“. Iako je među njima bilo i Mađara, danas u ostali samo tragovi tih doseljenika. Razlog tome je što se Mađari nisu planski naseljavali u pojedine krajeve BiH, nego po cijeloj zemlji, tako da su se veoma brzo stapali sa domaćim stanovništvom. Uz angažman u industrijalizaciji BiH, Mađari su dolazili i kao poljoprivrednici. U prnjavorskom kraju bili su poznati kao vrsni baštovani i uzgajivači raznog povrća. O nekad brojnoj mađarskoj manjini svjedoče samo prezimena na nadgrobnim spomenicima u starim grobljima većih gradova, pa i arhivski podaci, po kojima je 1921. godine u BiH bilo 2.577 stanovnika mađarske nacionalnosti. Tako, na primjer, selo Vučjak kod Prnjavora, koje su naselili Mađari početkom 20. vijeka, vremenom je napuštano, tako da se danas i ne nalazi na spisku naseljenih mjesta. Imajući u vidu da je monarhija izgubila rat, i već tada se raspala, za pretpostaviti je da su Mađari u većini napustili BiH.

Mađari koji su do danas sačuvali svijest o nacionalnom identitetu i koji i danas govore mađarski jezik, većinom su došli iz Vojvodine u prvim godinama nakon formiranja Kraljevine SHS (1918) a u većem broju nakon Drugog svjetskog rata.

Najviše su naseljavali velike gradove, u prvom redu Sarajevo i Banja Luku. U ovim gradovima i danas djeluju udruženja koja okupljaju građane BiH i Republike Srpske mađarskog porijekla, gdje kroz različite aktivnosti njeguju i čuvaju mađarsku kulturu, jezik i običaje.

(Izvor: "Upoznajmo se! Nacionalne manjine u Bosni i Hercegovini", Leonard Valenta, Priručnik o kulturi, baštini i tradiciji nacionalnih manjina u BiH, OSCE BiH, 2009. godine)